ความหมายของกรรมฐาน

                          กรรม…นั้นห้ามมิให้เราพูดในเวลานั่งทำจิต  ตามกำหนดที่ได้ตั้งขึ้น ห้ามมิให้พูดและสรรเสริญสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ  นอกจากพระธรรม-พระวินัยขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

                          มะ…นั้นคือ ปฐวีธาตุ  ให้ผู้ปฏิบัติพิจารณาตั้งแต่  เกศา  โลมา  นะขา  ทันตา  ตะโจ  ตลอดจนอาการทั้ง 32 ของมนุษย์และสัตว์  ที่อยู่ในตนและของผู้อื่นให้ชัดเจน  ว่ามันเที่ยงหรือไม่เที่ยงก็ต้องให้รู้ด้วย

                          ฐาน…นั้นแปลว่า  สี่เหลี่ยมจัตุรัสคือธาตุทั้ง 4  ( ดิน-น้ำ-ลม-ไฟ )  ที่รวมกันอยู่  มีหนังห่อหุ้มไว้ท่านเรียกว่า “กายา“  ให้ผู้ปฏิบัติทั้งหลายได้พิจารณา

                         คำทั้งสามนี้มารวมกันเป็น  “กรรมฐาน“  คือให้ผู้ปฏิบัติได้พิจารณาตามที่ได้กล่าวมาแล้วนั้น เพื่อให้รู้แจ้งและเห็นจริงจะได้พบสิ่งที่ปรารถนาคือ  “มรรคสี่ ผลสี่”