ผู้ปฏิบัตินักบวชชายหญิงสมควรรู้จักเปลี่ยนจิตใจของตนเอง

               ผู้ปฏิบัตินักบวชชาย-หญิง  สมควรรู้จักเปลี่ยนจิตใจของตนเอง  สังขารสัตว์มนุษย์คนเรา  เกิดมาแล้ว เปรียบได้เหมือนเถาวัลย์  ที่เลื้อยไปตามดินนั้นเอง  เมื่อบวชเป็นสมณะเพศแล้ว  สมควรเปลี่ยนจิตใจของตนให้เป็นต้นไม้ ให้เป็นที่อาศัยของหมู่สัตว์นานาชนิด  ถึงสมควรคือ  เปลี่ยนจิตใจเรา  ให้รู้จักบุญ  ให้รู้จักบาป เพื่อแนะนำสั่งสอนให้ท่านผู้อื่น  ให้รู้จักเลิกจากบาปบำเพ็ญบุญต่อ ๆ  ไป  เถาวัลย์มันก็ต้องอาศัยต้นไม้นั้นเอง ถึงจะขึ้นสูงโผล่ยอดไม้ได้  ถึงจะมองเห็นดวงอาทิตย์ได้  ถึงจะรู้ว่าแสงอาทิตย์จะสว่างไสวสักแค่ไหน  ก็จะรู้ได้ ก็ต้องอาศัยนักบวช สมณะชีพราหมณ์เป็นต้นไม้  ให้อุบาสกอุบาสิกาได้ไต่เต้าขึ้นไปตาม พอที่จะได้พ้นจากอบายมุข-อบายภูมิ  พอที่จะได้รับแสงพระสัจจะธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า  ที่ท่านตรัสทางไว้ ให้แก่สมณะเพศนักบวชทั้งหลายให้เดินตาม  จะได้ดัดนิสัยของตนที่ต่ำช้าอยู่ให้สูงขึ้น ให้พ้นจากความโลภ-ความโกรธ-ความหลง  ตัณหาพญามาร ที่นำจิตใจของตนให้ต่ำช้าอยู่  คือความยินดีที่ผิด ๆ  จะเอาแพ้  จะเอาชนะแก่ผู้อื่นเขาอยู่  ก็เกิดความพยาบาทเศร้าใจของตน  เพราะไม่รู้ในความคิดของตน  ว่ามันต่ำช้าลามก อยู่ในอบายมุข-อบายภูมิอยู่  ถึงให้นักบวชชาย-หญิงเปลี่ยนจิตใจตนเสีย  ให้รู้บุญ  ให้รู้บาป เพื่อให้ผู้อื่นเดินตามทางตนด้วย  เพื่อให้รู้ความสว่างแสงสัจจะธรรมตามตนไปด้วย  ถึงจะเป็นนักบวช ในพุทธศาสนาสัมมาสัมพุทธเจ้าไปได้  เรียกว่า ภิกษุ-สามเณร-ชี-พราหมณ์  งามตางามใจแก่มนุษย์เทวดาอินทร์พรหม หมู่มารทั้งหลายก็เคารพกราบไหว้บูชา  เพราะผู้เปลี่ยนจิตใจตนให้ออกจากเถาวัลย์มาเป็นต้นไม้ได้แล้วนั้น ได้เป็นที่พึงที่อาศัยแก่ผู้อื่นต่อ ๆ  ไป ฯ

               ธรรมที่กล่าวมานี้  เรียกว่า  “วิปัสสนาปัญญาพิจารณา”  ยกจิตใจของผู้ปฏิบัติเอง  ด้วยปัญญา ให้สูงขึ้น  เหมือนดอกบัวโผล่ผุดขึ้นจากน้ำมหาสมุทัยได้แล้วนั้นเอง  อ่านแล้วได้ยินได้ฟังแล้ว  อย่าไปปฏิเสธเสีย ให้พิจารณาให้เกิดปัญญาด้วยตนเอง  อย่าไปพูดนอกเรื่องนอกราวเสีย  อย่าไปพูดโดยโกรธเคืองคับแค้นเสียใจ ให้เอาความรู้ของตนที่มีอยู่นั้น  มาทำให้สมบูรณ์เถิด  อาตมาขออนุโมทนาด้วย.